Advies over lawineveiligheid voor off-piste sneeuwervaring

Ben jij goed voorbereid voor off-piste lawinegevaar?

Freeriden groeit. Steeds meer skiërs en snowboarders ontdekken dat glijden door de verse poedersneeuw buiten de piste een geweldige vorm van wintersport is. Off-piste skiën en snowboarden is echter niet zonder gevaar. Jaarlijks overlijden er gemiddeld honderd skiërs en snowboarders als gevolg van lawines. Door goed voorbereid te zijn, zijn die risico´s echter te beperken. Welke voorbereidingen kun jij zelf treffen? Hieronder geven we basis advies over lawineveiligheid.

Voldoende kennis en training

Allereerst is het natuurlijk van groot belang dat je met voldoende kennis en goed getraind de bergen in gaat. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat off-piste skiën of snowboarden zonder kennis ongeveer net zo gevaarlijk is als het beklimmen van een berg in de Himalaya. Wanneer je wel met de juiste kennis op pad gaat en je past deze op de juiste wijze toe is het risico gelijk aan een uur autorijden. Het is bovendien heel belangrijk om te weten dat lawines niet toevallig ontstaan. Negentig procent van de dodelijke lawines wordt door de freerider zelf getriggerd. Het gaat dus mis omdat jij er bent. Door kennis en ervaring kun je anticiperen op de omstandigheden en het risico op een lawine verkleinen tot ongeveer een procent. Bij lawines gaat het om een levensbedreigende noodsituatie. Tijd is vaak de grootste tegenstander. Het is dus van groot belang dat je bekend bent met het gebruik van de lawine uitrusting bestaande uit lawinepieper, sonde, schep en de eventuele lawine airbag. Want op de piste nog ontdekken hoe de lawinepieper werkt, is vragen om moeilijkheden. Dus veel oefenen! Liever professionele training? In Nederland zijn er voldoende mogelijkheden om professionele lawinecursussen te volgen. Bijvoorbeeld bij Snow Safety Center.

Goede lawine uitrusting

Net zo belangrijk als de kennis en training is het hebben van een goede uitrusting. Een goede lawine uitrusting begint met de aanschaf van een kwalitatief hoogwaardige set bestaande uit een lawinepieper, sonde, sneeuwschep en lawine-airbag. Deze vergroten samen de kans dat je zelf iemand binnen het kwartier onder de lawine vandaan kunt halen, voordat de hulpdiensten zijn gearriveerd. Lawinepiepers Lawinepiepers maken het mogelijk om iemand onder de sneeuw te vinden, mits de verongelukte ook een lawinepieper op zak heeft. Het is dus van belang dat iedereen in een groep een pieper bij zich draagt (niet in de rugzak). Een lawinepieper is zowel een zender als een ontvanger. Voor lawinepiepers is internationaal een unieke frequentie afgesproken, 457 kHz, waarover iedere in Europa verkochte lawinepieper zijn signaal moet uitzenden. Deze frequentie is de internationale standaard, waardoor verschillende merken piepers met elkaar kunnen communiceren. Opmerking: Recco-reflectors zijn niet hetzelfde als lawinepiepers. De Recco is een klein plaatje dat in veel bergsportkleding is verwerkt; deze weerkaatst slechts signalen van een detector (van bijvoorbeeld een reddingsteam) en zendt zelf geen signalen uit. Het dragen van slechts een Recco-reflector is onvoldoende, aangezien reddingsteams vaak pas na de eerste- kritische- vijftien minuten ter plaatse zijn! Sonde Een lawinesonde of probe wordt gebruikt om de exacte plek van een lawineslachtoffer te markeren: men prikt in de sneeuw om het slachtoffer te zoeken en de precieze plaats te bepalen. Hierdoor wordt het zoeken zeer vereenvoudigd en zorgt ervoor dat je niet nodeloos naast het slachtoffer graaft. Een sonde ziet er uit als een soort opklapbare tentstok en zijn daardoor handig mee te nemen in de rugzak. Sneeuwschep Als het slachtoffer eenmaal is gelokaliseerd d.m.v. de probe is het van het grootste belang om deze zo snel mogelijk uit te graven. Met een goede sneeuwschep gaat dat veel sneller dan met bijvoorbeeld een ski of snowboard. Een goede sneeuwschep is makkelijk mee te nemen (opklapbaar), is licht, heeft een groot en stevig blad en is van aluminium. Lawine-airbag De laatste jaren zijn lawine-airbags erg in opkomst. Hoewel deze relatief prijzig in aanschaf zijn, vergroten zij de kans dat je levend/minder gewond uit een lawine komt. Let op! Zij vormen dus geen garantie! Een lawinerugzak zorgt ervoor dat als je aan de trigger trekt, de 'airbags' aan weerszijden van het lichaam of boven de schouders en hoofd (afhankelijk van merk) zich razendsnel vullen. Het idee hierachter is dat door het grotere volume, je meer aan de oppervlakte van de lawine blijft.

Tripvoorbereiding

Eenmaal in de bergen doe je er goed aan om een goede tochtenplanning te maken, waarbij het altijd belangrijk is het lokale weerbericht en lawinebericht te bestuderen. Lees onderweg het landschap en vermijd instabiele hellingen of sneeuwvlakken waarbij lawinegevaar aanwezig is. Laat achterblijvers weten waar je naar toe gaat en wanneer je verwacht weer terug te keren. En ga nooit alleen! Een ongelukje(of materiaal pech) is zo gebeurd. Een vriend of vriendin die dan hulp kan halen is wel zo prettig.

Extra veiligheidsmaatregelen

Lawines zijn slechts een van de gevaren als je off-piste gaat. En aangezien je nooit van te voren weet welk ongeluk er boven je hoofd hangt, is het verstandig ook rekening met andere zaken te houden anders dan lawineveiligheid. Met het artikel Off-piste ski en snowboard checklist ben je voorbereid op iedere ongeplande situatie.