In het tijdperk van GPS-ondersteunde navigatie, komen wandelaars vaak in de verleiding om af te zien met een kaart en kompas. Toch zijn de kaart en het kompas in het artikel 10 outdoor essentials genoemd als essentiële reisitem. Een kompas en kaart helpen je te oriënteren, landschap kenmerken te identificeren en jouw positie te bepalen. Belangrijker nog, een gps is nog altijd afhankelijk van batterijen of satellietsignalen om te functioneren. Maar hoe kies je het ideale kompas?
Als je op zoek gaat naar jouw ideale kompas, dan zijn deze grofweg in 3 categorieën onder te verdelen:
- Basis: basis kompassen bevatten alleen de standaard kompas kenmerken
- Extra: bevatten naast de basis functies enkele additionele kenmerken
- Geavanceerd: zijn de meest uitgebreide kompassen en bevatten alle navigatie functies
In het onderstaande wordt per kompas categorie een nadere toelichting gegeven. Over het algemeen kost een kompas met meer kenmerken meer, hoewel de kwaliteit (precisie en duurzaamheid) ook zeker meespeelt in de uiteindelijk prijs die je betaalt.
Basis kompasfuncties
Iedere basis kompas heeft tenminste de volgende kenmerken:
- Gemagnetiseerde naald (A): meestal het rode uiteinde van een draaiende kompasnaald, wijst deze naar de magnetische pool . De meeste naalden zweven in een dempingsvloeistof die hun beweging stabiel houdt. De vloeistof zal niet bevriezen maar vormt soms luchtbellen, die meestal geen invloed hebben op de beweging van de naald.
- Draaibare ring (B): deze ring, ook wel roos genoemd, is gemarkeerd met een gradenring (D) van 0 ° tot 360 ° en omcirkelt de buitenkant van de naaldcapsule. Hoe kleiner het interval van graden, hoe gemakkelijker het is om nauwkeurig te navigeren.
- Noordlijnen (C): de markeringen (oriëntatielijnen) in de naaldbehuizing en op de grondplaat worden gebruikt voor een verscheidenheid aan elementaire navigatietaken.
- Grondplaat (G): deze vlakke transparante voet heeft een breed scala aan navigatie-aanduidingen, waaronder een liniaal (H) om kaartafstanden te meten.
- Richtingspijl (I): Gelegen op de ene kant van de bodemplaat. Dit is het punt van het kompas wijzerplaat waarop u instellen of lees uw lager meting.
Kompas met extra functies
Kompassen in de categorie ‘extra’ bevatten naast de basis kenmerken vaak een aantal extra features die niet direct aan het navigeren verbonden zijn. Hierbij valt te denken aan:
- Vergrotende lens (J): sommige kompassen hebben een vergrootglas in de basisplaat; het is handig voor het lezen van kaartdetails.
- Lichtgevende indicatoren: als je vóór zonsopgang begint of de weg terug vindt na zonsondergang, zal je blij zijn dat je een kompas met deze functie hebt.
- Additionele linialen: linialen met extra schalen
Geavanceerde kompas functies
Kompassen in de categorie ‘geavanceerd’ zijn kompassen die uitgerust zijn met de meeste opties. De extra functies is onder andere:
- Declinatie-aanpassing (E) : declinatie is het verschil tussen het “magnetische Noorden” en het “ware Noorden”. Een kompas met declinatie heeft de mogelijkheid om dit verschil in te stellen.
- Waarnemingsspiegel : een kompas met spiegel navigeert nauwkeuriger. Met name in een open landschap.
- Clinometer : hiermee kan je de verticale hoek (steilheid) van een helling meten; nuttig voor de beoordeling van gevaar lawine en de hoogten van objecten.
- Wereldwijde naald: als je de hele wereld overtrekt en dus ten Noorden of Zuiden van de evenaar reist, ga dan op zoek naar een kompas geschikt voor beide.
Conclusie
Om een uiteindelijke keuze te maken is het belangrijk om te weten waar in de wereld je het kompas gaat gebruiken en voor welke activiteit. Ben je een wereldreiziger of wil je zo nauwkeurig mogelijk navigeren d.m.v. een spiegel, investeer dan iets meer en ga voor een geavanceerd kompas. Blijf je voornamelijk in Europa en accepteer je een iets minder nauwkeurigheid dan volstaat een basis of extra kompasmodel prima.
Ben je nieuwsgierig naar het precieze verschil tussen plaatkompas en spiegelkompas? Lees dan het artikel Wat is het verschil tussen plaat- en spiegelkompas?